Ý Nghĩa Số Áo Cầu Thủ Trong Bóng Đá

Trong một đội hình bóng đá chính thức, số áo của cầu thủ thường phản ánh vị trí và vai trò của họ trên sân như sau:

Có 2 vị trí tiền đạo theo đúng tiêu chuẩn nhất là:

Trên đây chỉ là lý thuyết mà thôi, còn trong thực tế, cầu thủ thích số nào thì chọn số đó. Nếu số mình thích đã có người mang rồi thì phải chọn số khác hoặc thương lượng với người đó, trường hợp thương lượng đổi số áo cho nhau hơi hiếm.

Số 10 được coi là số áo cầu thủ đẹp nhất, được các cầu thủ bóng đá mơ ước nhất vì số 10 từ xưa đến nay là số áo của các huyền thoại và ngôi sao bóng đá thế giới như Maradona, Platini, Baggio, Matthaus, Zidane, Totti, Rooney, Messi…cho nên được mang áo số 10 là 1 vinh dự đặc biệt ko phải cầu thủ nào cũng có. Trong các đội bóng, kể cả đội bóng nhỏ thì cầu thủ mang áo số 10 thường là cầu thủ có trình độ thuộc loại giỏi nhất trong đội hình.

Tuy nhiên, cũng có 1 vài số áo cầu thủ huyền thoại khác như áo số 7 của Manchester United gắn liền với các giai thoại của George Best, Cantona, Beckham và mới đây nhất là tiền vệ đầy cá tính Cristiano Ronaldo.

Ở Brazil, áo số 9 là số áo được các tiền đạo khao khát nhất vì trong lịch sử bóng đá Brazil, tiền đạo số 9 đều là những tiền đạo xuất sắc nhất.

Mặc dù vậy, phải kết luận 1 điều rằng: Số áo không làm nên 1 cầu thủ huyền thoại mà chỉ có cầu thủ mới làm nên huyền thoại cho số áo. Cho nên không phải cứ mặc áo số 10 vào thì bất cứ cầu thủ nào cũng thành huyền thoại bóng đá! Muốn thành huyền thoại bóng đá cần phải khổ luyện và cũng cần đến 1 chút cơ duyên.

Các bạn vẫn thường nghe đến các cụm từ: Một tiền vệ số 10 cổ điển, Số 9 cổ điển lừng danh, Số 10 hiện đại dạng chăm chỉ, những số 6 huyền thoại, số 11 huyền thoại

Tuy nhiên trong rất nhiều trường hợp, cầu thủ mà các tác giả giới thiệu lại mặc số áo khác hẳn các số áo được ghi chú. Ví dụ như Zidane được xem là một số 10, nhưng ở Real, anh lại mặc số 5; Nistelrooy là số 9 cổ điển, nhưng lại mặc số 10 ở Man Utd và 17 ở Real…

Theo cách hiểu thông thường, nói như thế có nghĩa là số 9 và số 10 là khái niệm đại diện cho những vai trò nhất định trên sân. Nhưng tại sao lại dùng những số áo này để xác định vai trò? Và liệu rằng ngoài số 9 và số 10, người ta còn dùng những số áo nào để gọi tên vai trò thi đấu nữa?

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần phải đi ngược dòng lịch sử, trở về những năm đầu tiên sử dụng số áo cầu thủ.

Năm 1924, một đội bóng ở… nước Mỹ là Fall River Marksmen, trong trận đấu với St. Louis Vesper Buick là đội bóng đầu tiên trên thế giới sử dụng trang phục có số áo thi đấu.

 Doi_bong_vo_danh_nay_la_mot_huyen_thoai_tien_phong_ve_so_ao_domin

Nhưng mãi đến năm 1928, HLV huyền thoại Herbert Chapman, cha đẻ của hệ thống W-M lừng danh, mới bắt đầu đưa ra ý tưởng sử dụng trang phục có số áo cho các trận đấu chuyên nghiệp ở châu Âu. Sáng kiến này được xem là một cuộc cánh mạng, các cầu thủ nhận biết được vị trí của mình trên sân và người hâm mộ cũng dễ dàng nhận ra họ đang nắm giữ vai trò gì trong đội hình.

Tuy nhiện, năm 1939, quy định về số áo mới được liên đoàn bóng đá Anh chính thức đưa vào luật. Theo điều luật này, các cầu thủ thi đấu phải mặc số áo tương ứng với vị trí của họ trong đội hình xuất phát. Nếu trong một trận đấu, bạn được bố trí đá tiền đạo, bạn sẽ có số áo khác, nhưng nếu trong một trận đấu khác, bạn được điều xuống đá tiền vệ trung tâm, bạn sẽ khoác số áo khác. Tương tự như thế. Cách xác định số áo theo điều luật này thực ra rất đơn giản:

Đó là thời điểm mà tại nước Anh, 2-3-5 được xem là sơ đồ thi đấu phổ biến nhất, dù trên thực tế, sơ đồ W-M đã và đang đi tới cực thịnh tại đất nước này. 2-3-5 có thể xem như hệ thống thi đấu rõ ràng đầu tiên được ghi nhận trong lịch sử bóng đá thế giới.

FA đã dựa trên sơ đồ 2-3-5 để phát triển số áo, theo đó thủ môn mặc áo số 1, các số áo còn lại tăng dần từ thấp đến cao và từ phải qua trái: số 2 và 3 lần lượt cho hai hậu vệ; số 4, 5 và 6 lần lượt cho ba trung vệ (từ gốc: “half”); số 7, 8, 9, 10, 11 lần lượt cho năm tiền đạo. Không có số áo nào khác bởi cho tới tận năm 1965, người ta mới cho phép các đội có sự thay đổi cầu thủ trong trận đấu – dẫn tới việc cầu thủ dự bị cũng cần số áo.

 Neu_thi_dau_vao_thoi_diem_do_thi_doi_hinh_se_co_so_ao_nhu_the_nay_domin

Tuy nhiên, vấn đề ở đây là, khi FA ban hành điều luật về số áo cầu thủ, sơ đồ 2-3-5 đã sớm bị sơ đồ hiện đại hơn là W-M vượt mặt. Theo sơ đồ mới của Herbert Chapman, tiền vệ trung tâm số 5 lùi hẳn lại, về ngang các hậu vệ. 2 fullback số 2 và 3 chơi rộng hơn sang hai bên (đó là lý do ngày nay người ta gọi fullback là hậu vệ cánh). Đây cũng chính là lý do vì sao tại Anh, các hậu vệ giữa (“central defender”) vẫn được quen gọi là trung vệ (“central-half”).

Hai trung vệ số 4, số 6 còn lại khi lùi thấp thì dần được gọi là các “half-back” – cái tên mà tới ngày nay đã thay đổi ý nghĩa rất nhiều. Ở tuyến trên, Chapman yêu cầu hai tiền đạo bên trong (“inside forward”) lùi lại để dễ kết nối hơn với tuyến dưới. Đó cũng chính là lý do vì sao các “số 8”, “số 10” lại thường đi kèm với quan niệm là cầu thủ chuyên làm bóng. Hệ quả là, số 5 trở thành số áo của trung vệ, còn số 8 và 10 trở thành tiền vệ công:

Khi ấy, tại Nam Mỹ, một sơ đồ mới hình thành và dần trở nên phổ biến, chủ yếu nhờ khả năng khắc trị sơ đồ W-M. Đó là 4-2-4. Với thành công rực rỡ của các CLB Brazil trong thập niên 1940 và ảnh hưởng của nó lan tới tận châu Âu trong thập niên 1950. Tại Anh, khi chuyển từ W-M sang 4-2-4, họ kéo “half-back” mặc áo số 6 xuống tuyến dưới cùng thành trung vệ số 2.

Hai hậu vệ số 2 và số 3 chơi rộng hẳn sang hai biên và trở nên chuyên biệt. Cầu thủ số 4 tiến lên, số 8 lùi lại và bắt cặp thành bộ đôi tuyến giữa  – tiền veeg trung tâm, 2 tiền đạo cánh trở thành tiền vệ cánh, và số 10 dâng cao thành tiền đạo lùi.  Tiền đạo cắm vẫn mặc áo số 9.

Nhưng không phải nền bóng đá nào cũng giống nước Anh. Ví dụ như ở Nam Mỹ, đất nước này đã phát triển sơ đồ 4-2-4 từ 4-3-3 chứ không phải từ 2-3-5, nên số 4 của họ lại là trung vệ, số 6 là hậu vệ trái, số 5 là tiền vệ phòng ngự. Còn ở Đông Âu, số 4 mới là cầu thủ bị kéo xuống đá trung vệ chứ không phải số 6 như ở Anh.

Chính vì lý do này mà ở Argentina từng một thời nổi lên những tiền vệ phòng ngự số 5 cực kỳ bá đạo như Redondo, nhưng khi thi đấu ở châu Âu thì ngôi sao này lại được trao cho chiếc áo số 6. Hoặc những số 10 của Argentina thường được xem là tiền vệ công hơn (Riquelme, Aimar…) trong khi ở Brazil hoặc tây Âu lại có phần giống tiền đạo hơn (Rivaldo, Del Piero, Baggio, Bergkamp…)

Tổng hợp tất cả những vấn đề trên lại, ta có thể thấy rõ rằng, trong thời kỳ bình minh của bóng đá, chỉ có số 1, 7, 11, 8, 9 và 10 là được cố định vị trí, còn các con số khác lại thay đổi vị trí liên tục. Đây là lý do mà chúng ta thường nhắc đến những số 7 huyền thoại, số 10 huyền thoại, số 9 huyền thoại… nhưng chẳng bao giờ nghe đến số 4 huyền thoại ở ngoài phạm vi nước Anh, số 5 huyền thoại ở ngoài Nam Mỹ hay số 3 huyền thoại ở đâu khác ngoài Ý…

Nhưng ngay cả các số áo cố định như 1, 7, 8 và 11 cũng gần như không được xác định vào một vai trò như số 9 và 10. Lý do là, nếu như trong tất cả các nền bóng đá, số 9 luôn là sát thủ, còn số 10 là nhà kiến tạo, thì vai trò của các số áo khác trong từng nền bóng đá lại khác biệt nhau không nhỏ.

Ví dụ như ở Anh, các cầu thủ đá cánh đều chỉ có vai trò chạy và tạt (kiểu như David Beckham ở M.U), nên số 7 và 11 khiến người ta nghĩ đến tiền vệ chạy cánh thuần túy, nhưng ở Ý hoặc Tây Ban Nha, các số 7 này phải là tiền đạo tầm xa, biết rê dắt bóng xâm nhập vòng cấm và khả năng dứt điểm thành bàn cực tốt…

Cuối cùng, cùng với sự phát triển của bóng đá hiện đại, các cầu thủ đã không cần ra sân trong các số áo cố định nữa. Ngày nay các cầu thủ đều được phép lựa chọn số áo riêng cho mình trong suốt giải đấu chứ không còn phụ thuộc vào vị trí như trước đây nữa. Vì thế, một cầu thủ số 9 vẫn có thể mặc số 3, trong khi hậu vệ lại mặc số 10, hoặc tương tự vậy.

Chúng ta vẫn sẽ luôn biết “số 1” là thủ môn, “số 9” là tiền đạo chính, “số 10” là cầu thủ kiến tạo, “số 8” là con thoi. Và chúng ta cũng sẽ cùng hiểu vì sao “số 5” của người Nam Mỹ lại là “số 6” của châu Âu, “số 4” của Anh. Hay “số 11 Argentina” là người như thế nào, “số 6 Brazil” chạy cánh quyết liệt ra sao…

Trên đây là một cái nhìn tổng quan về ý nghĩa số áo cầu thủ trong bóng đá. Đừng bỏ lỡ cơ hội sở hữu những số áo bóng đá ý nghĩa cho riêng bạn và đội bóng của bạn cùng Dominvietnam.vn.